Do 11 ao 13 de setembro de 2023, o consorcio de DOWN TO EARTH viaxou á rexión italiana de Molise para participar na primeira visita de estudo do proxecto. A actividade estivo organizada polo municipio de Campobasso, socio do proxecto, co obxectivo de mostrar como aborda os desafíos relacionados co tema do Ano 1: “Riscos ambientais relacionados co despoboamento e o envellecemento da poboación nas zonas rurais”, en particular aqueles financiados cos Fondos Estruturais e de Investimento Europeos. (Fondo EIE). Os proxectos na zona contan co apoio do instrumento político: “Construamos xuntos o futuro: novas conexións para a Estratexia da Gran Área de Campobasso – Plan Estratéxico para a Gran Área de Campobasso”, que se mellorará grazas ao intercambio de experiencias no marco de DOWN TO EARTH.
Primeiro día
O primeiro día, os socios do proxecto reuníronse nas instalacións de GAL Molise para discutir os avances e os próximos pasos no marco do Comité de Dirección. De feito, mentres DOWN TO EARTH entra no seu segundo semestre, os socios do proxecto están a finalizar os informes rexionais sobre o tema do Ano 1 e comezarán a traballar no primeiro Informe Temático.
Para preparar o escenario da Visita de Estudo, Antonio Perdillo, de Protección Civil de Molise, presentou os desafíos que expón o cambio climático na rexión e como os están enfrontando. Despois do debate, os socios puideron visitar o casco antigo de Campobasso.
Segundo día
O 12 de setembro, os socios de DOWN TO EARTH viaxaron pola área urbana de Campobasso para aprender das iniciativas e boas prácticas implementadas para combater o despoboamento e o cambio climático. Pola mañá, a asociación asistiu a unha conferencia en Campodipietra sobre o proxecto “Desenvolvemento turístico ao longo do Tratturi – Recuperación e valorización do Camiño Tratturi”, cofinanciado polos Fondos EIE. O proxecto céntrase na restauración dos camiños de ovellas en Molise para o turismo slow e no fortalecemento das empresas de aloxamento nos pobos co fin de crear unha rede turística que conecte os pobos ao longo destes camiños, similar ás rutas do Camiño de Santiago de Compostela.
De regreso a GAL Molise, a asociación tivo a oportunidade de reunirse con Annalisa Griguolo, contacto rexional de SIBaTer Molise, e coa profesora Letizia Bindi, da Universidade de Molise (Centro BIOCULT). O proxecto SIBaTer, financiado polos Fondos EIE, proporciona apoio técnico gratuíto aos municipios do sur de Italia, incluído Molise, para identificar e valorizar terras abandonadas e sen cultivar e así establecer un “Banco de Terras”. Ao fortalecer a capacidade administrativa e fomentar a participación de novos empresarios, o proxecto ten como obxectivo revitalizar estas terras, crear oportunidades de emprego e promover o uso sostible da terra na rexión. A profesora Bindi presentou a súa investigación en curso sobre o pastoreo, as cuestións do chan, os sedimentos, a auga e a conservación territorial, que son clave para o desenvolvemento sostible das zonas rurais.
Pola tarde, a asociación desprazouse primeiro a San Giovanni in Galdo, onde o alcalde Mario Piunno explicou a iniciativa “Regalati il Molise”. Para promover o turismo na rexión e revitalizar pequenos pobos despoboados ofrecéronse estandías gratuítas dunha semana presentando aos visitantes a súa beleza, historia e cultura. Logo, os socios do proxecto tiveron a oportunidade de reunirse con dous skateholder: as granxas Terra Nai e Tenute Fierro, que participan activamente en diversas actividades que apoian o desenvolvemento sostible da rexión. Os socios incluso tiveron a oportunidade de probar algúns dos seus produtos!
Por último, o director do GAL Molise, Robert D’Amico, presentou o proxecto ADRIA_Alliance (apoiado por Interreg – IPA CBC Italia – Albania – Montenegro). O proxecto céntrase en promover a eficiencia enerxética e a adaptación ao cambio climático e contribúe a unha maior sostibilidade ambiental e seguridade en Molise mediante a implementación de modelos de construción innovadores con eficiencia enerxética, produción de enerxía renovable e prácticas de desenvolvemento urbano sostible a escala local a través de comunidades enerxéticas locais.
Terceiro día
O último día, os socios do proxecto visitaron o Taller Social “A Faglia” en Oratino, que serve como centro cultural e artesanal, cun pequeno museo dedicado aos costumes tradicionais e unha “sala virtual” onde os visitantes poden experimentar o rito histórico de ” A Faglia” virtualmente (aceso anual dun facho de 13 metros de longo en Noiteboa).
Esta iniciativa apoia o desenvolvemento rural e revitaliza as aldeas mediante a preservación do patrimonio cultural, a promoción da artesanía local e o fomento da participación comunitaria, contribuíndo así á mellora xeral da identidade cultural e económica da rexión.
A través desta primeira visita de estudo, os socios de DOWN TO EARTH descubriron como se abordan en Campobasso os desafíos do despoboamento e o envellecemento da poboación, ilustrando posibilidades e actividades para xestionar, manter e mellorar o capital natural, reducir o risco e o impacto dos desastres ambientais, mentres se xera economía e Oportunidades sociais para atraer xente ás zonas rurais.